หลังจากเปิดตัวโครงการไปแล้วกับ โครงการ “วิชา๙หน้า” ศาสตร์พระราชาจากตำราของพ่อ ต่อยอดศาสตร์พระราชาในการบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวยั่งยืน วันนี้เที่ยวติดดินจะพาไปเรียนวิชาหมอดิน : ศูนย์ศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.ราชบุรี และพาไปดูเรื่องราวของชุมชนตลาดน้ำเหล่าตั๊กลัก อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี

โครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลเขาชะงุ้ม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี เดิมพื้นที่โครงการเป็นฟาร์มปศุสัตว์และปลูกพืชไร่ มีการใช้ดินอย่างผิดวิธี ทำให้หน้าดินเสียหาย ดินขาดความอุดมสมบูรณ์เกิดความแห้งแล้งไม่สามารถปลูกพืชได้ หรือปลูกได้แต่ผลผลิตลดลงมาก พื้นที่ถูกปล่อยทิ้งร้าง บางส่วนมีการขุดลูกรังไปขาย ดินสวนใหญ่เป็นดินตื้น เนื้อดินเป็นดินร่วนปนทรายและปนกรวด มีชั้นดานแข็งอยู่ข้างล่างลึกประมาณ 40 เซนติเมตร จากผิวดินบน

พระบามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ได้เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรโครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้มฯ ครั้งแรก เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2529 ได้มีพระราชดำริ “ให้ดำเนินการศึกษาวิธีการปรับปรุงดินเสื่อมโทรม ให้สามารถใช้ประโยชน์ในการเพาะปลูกได้ โดยการทดสอบวางแผน และจัดระบบปลูกพืชที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ในลักษณะศูนย์ศึกษาการพัฒนาขนาดย่อม”

ที่นี่เหมาะแก่การเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร ได้ทั้งความรู้ และเพลิดเพลิน พื้นที่กว่า 849 ไร่ เป็นแหล่งศึกษาดูงานของนักศึกษาและประชาชนทั่วไป เราจะได้ชมพระปรีชาสามารถของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่พระราชทานพระราชดำริในการปรับปรุงที่ดินเสื่อมโทรมแห่งนี้ จนมีสภาพที่อุดมสมบูรณ์ขึ้นกว่าในอดีตมาก หนึ่งในพระราชดำริแนะนำว่า “ให้ช่วยดูแลรักษาป่า อย่าไปรังแกป่า ถ้าปล่อยทิ้งไว้ไม่ให้ใครรบกวนป่า ระยะเวลา 30-40 ปี ป่าแห่งนี้จะคืนสภาพจากเต็งรังเป็นป่าเบญจพรรณ”

ภายในโครงการเราสามารถเข้าชมภายใน โดยสะดวก เหมือนสวนสาธารณะขนาดใหญ่ ภายในมีไร่แปลงสาธิต ฐานการเรียนรู้ต่างๆ ต้นไม้ชื่อแปลกๆ และที่สำคัญคือ พลับพลาที่ประทับซึ่งเตรียมไว้เพื่อรับเสด็จในหลวงตั้งอยู่ด้านหน้าเขาเขียวบริเวณอ่างเก็บน้ำภูมิทัศน์สวยงามเหมาะแก่การพักผ่อนและถ่ายรูป และกิจกรรมแนะนำคือ เส้นทางศึกษาธรรมชาติบนป่าเขาเขียว ระยะทาง 1,170 เมตร ในเส้นทางจะได้สัมผัสกับป่าเต็งและป่าเบญพรรณ จุดชมวิวบนเขาเขียวมองเห็นพื้นที่โครงการด้านล่าง

กิจกรรรม :

  • ชมแปลงสาธิตวิธีการฟื้นฟูดินเสื่อมโทรม ให้กลับมาอุดมสมบูรณ์
  • เที่ยวชมฐานเรียนรู้ต่างๆ
  • เส้นทางศึกษาธรรมชาติบนป่าเขาเขียว ระยะทาง 1,170 เมตร และจุดชมวิวบนเขาเขียว สามารถมองเห็นโครงการฯ ด้านล่าง
  • ได้รู้จักต้นไม้ป่า ประเภท เต็งรัง และเบจพรรณ โชคดีอาจพบฝูงไก่ป่า นกประเภทต่างๆ
  • ชื่นชม พลับพลา ที่ประทับ เพื่อรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (สร้างเมื่อ พ.ศ. 2555) บริเวณอ่างเก็บน้ำ
  • ที่อยู่ : หมู่ 2 ต.เขาชะงุ้ม อ.โพธาราม จ.ราชบุรี
  • โทรศัพท์ : 032 – 226744
  • ทุกวัน 8.00 น. – 17.00 น.
  • ค่าเข้าชม : ฟรี
  • เนื้อที่ : 849-3-22 ไร่
  • สถานที่จอดรถ : กว้างขวาง สามารถรองรับทัวร์จำนวนมาก
  • ที่พัก : ไม่มีห้องพัก แต่มีพื้นที่สำหรับกางเต้นท์(ขออนุญาตเจ้าหน้าที่)
  • สิ่งอำนวยความสะดวก : ห้องน้ำ , ห้องอบรม , รถพาเที่ยวชมพื้นที่โครงการ
  • ร้านอาหาร : ไม่มีร้านขายอาหาร น้ำดื่ม แต่หากมาเป็นหมู่คณะสามารถโทรสั่งเพื่อจัดรับรองโดยเจ้าหน้าที่ โทร.032 – 226744

ตลาดน้ำเหล่าตั๊กลัก ตลาดน้ำดั้งเดิมแห่งแรกของจังหวัดราชบุรี (เหล่าตั๊กลัก แปลว่า ตลาดเก่า) มีน้อยคนที่จะทราบเรื่องนี้ว่า ต้นกำเนิด “ตลาดน้ำดำเนินสะดวก” ที่มีชื่อเสียงโด่งดัง เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวทั่วโลก มาจาก “ตลาดน้ำดำเนินสะดวกปากคลองลัดพลี” หรือ “เหล่าตั๊กลัก” แห่งนี้เอง ซึ่งตั้งอยู่บริเวณปากคลองลัดพลี ต.ดำเนินสะดวก อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี

ตลาดน้ำเหล่าตั๊กลัก หรือตลาดน้ำปากคลองลัดพลี เป็นตลาดน้ำแห่งแรกในประเทศไทย ที่เมื่อประมาณพ.ศ.2510 ทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ได้นำวิถีชีวิตชาวคลองอันงดงามเก่าแก่กว่า 140 ปี เผยแพร่สู่สายตานักท่องเที่ยวทั่วโลก จนเป็นที่รู้จัก กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ใครๆ ก็อยากมาสัมผัส ผู้คนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นลูกหลานชาวไทยเชื้อสายจีนแต้จิ๋วและชาวจีนไหหลำ เป็นชาวสวนทำการค้าขายตามลำคลอง แต่ก่อนถือเป็นตลาดน้ำที่เฟื่องฟูมากแต่พอ มีการสร้างถนนและมีตลาดน้ำดำเนินสะดวกขึ้นมาก็ทำให้ตลาดน้ำเหล่าตั๊กลั๊ก เริ่มเลือนหายไปจากความทรงจำของผู้คนและสุดท้ายก็ปิดตัวเองในที่สุด…. ความเจริญของการคมนาคม ถนนหนทางเข้ามาแทนที่เรือ การเชื่อมต่อระหว่างคลองต่างๆ เปลี่ยนไป นักท่องเที่ยวเดินทางสะดวกขึ้น จึงเลือกไปท่องเที่ยวคลองอื่นที่มีถนนตัดผ่าน พ่อค้าแม่ค้าที่พายเรือนำของในสวนมาขายก็ย้ายไปขายยังอีกฝั่งที่มีถนนตัดผ่านสะดวกสบายกว่า

กิจกรรมเมื่อมาที่ตลาดน้ำเหล่าตั๊กลัก

  • เดินชมตลาดน้ำบนบก เลือกซื้อของกิน ที่พ่อค้าแม่ค้าพายเรือมาขาย มีทั้งผลไม้ อาหารกินเล่น กินอิ่ม อาจจะมีไม่มากเท่าตลาดน้ำดำเนินสะดวกอีกฝั่ง พิเศษสำหรับที่นี่ กินไปด้วยนั่งเท้าจุ่มน้ำด้วย น้ำที่ค่อนข้างสะอาด
  • ลงเรือชมบรรยากาศ ชมวิถีชีวิตริมฝั่งคลอง โดยลงเรือที่ท่าตลาดน้ำดำเนินสะดวก มีบริการเรือเช่านำเที่ยว เรือพาย ราคา 300 บาท เรือหางยาว ราคา 600 บาท นั่งได้ประมาณ 6-8 คน
  • ไหว้ศาลเจ้าตีลิ่วยี่ และ ศาลเจ้าแม่ทับทิม
  • ที่อยู่ : บริเวณปากคลองลัดพลี ต.ดำเนินสะดวก อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี (อยู่ติดกับตลาดน้ำดำเนินสะดวก)
  • ช่วงเวลาที่เหมาะสม : วันเสาร์-อาทิตย์ ถ้าเป็นวันธรรมดาจะไม่คึกคัก
  • บริการเช่าเรือแบบเหมาลำ : มีบริการ Boat searvice เช่าเรือที่บริเวณตลาดน้ำดำเนิน ล่องเรือมานิดเดียวเที่ยวยังตลาดน้ำเหล่าตั๊กลัก ค่าบริการ เรือพาย 300 บาท/6คน , เรือหางยาว 600 บาท/8 คน
  • อาหารแนะนำ : ข้าวแห้งโบราณ,หมูสะเต๊ะเลิศรสริมน้ำ ขนมจีนน้ำยาแกงไก่สูตรเหล่าตั๊กลัก ส้มตำทอด ก๋วยเตี๋ยวน้ำแดง ผัดไทยอาม่า ก๋วยจั๊บน้ำพะโล้สูตรโบราณ หรือของหวานอย่าง ไอศกรีมกะทิโบราณ น้ำเต้าหู้ รวมทั้งผลไม้มากมาย และจุดแวะพักร้านกาแฟฮกหลีกาเฟย
  • สถานที่จอดรถ : ใช้บริเวณเดียวกับตลาดน้ำดำเนิน